Ορατή και στην Ελλάδα η μερική έκλειψη ηλίου στις 4 Ιανουαρίου

Μια μερική έκλειψη ηλίου θα μπορούμε να παρακολουθήσουμε το πρωί της Τρίτης 4 Ιανουαρίου, εφόσον το επιτρέψουν οι κατά τόπους καιρικές συνθήκες.

Στην Αθήνα η έκλειψη θα αρχίσει στις 8:57 και θα διαρκέσει έως τις 11:58, με αποκορύφωμα στις 10:23, όταν η Σελήνη θα καλύψει περίπου τα δύο τρίτα του δίσκου του Ήλιου. Αν δεν υπάρχουν σύννεφα και το φαινόμενο είναι κανονικά ορατό, χρειάζεται προσοχή κατά την παρακολούθηση για να μην υπάρξουν προβλήματα στα μάτια σας.

 Στην Αθήνα, από τις 9 το πρωί της Τρίτης, μέλη της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης και ερασιτέχνες αστρονόμοι θα έχουν εγκαταστήσει τηλεσκόπια στη είσοδο του Πλανηταρίου του Ιδρύματος Ευγενίδου και θα βοηθήσουν κάθε ενδιαφερόμενο να παρακολουθήσει με ασφάλεια το φαινόμενο.

Η άμεση παρακολούθηση της έκλειψης από το ευρύ κοινό, με γυμνά μάτια ή με τηλεσκόπια ή κιάλια χωρίς ειδικά φίλτρα, ακόμα και επί πέντε δευτερόλεπτα, μπορεί να προκαλέσει μη αναστρέψιμη μόνιμη βλάβη στα μάτια, ακόμα και τύφλωση, λόγω καταστροφής των κυττάρων του αμφιβληστροειδούς, σύμφωνα με τους γιατρούς. Η ζημιά από την υπέρυθρη ηλιακή ακτινοβολία είναι "ύπουλη", επειδή γίνεται χωρίς να συνοδεύεται από αίσθημα πόνου, ενώ καθίσταται αντιληπτή μετά από μερικές ώρες, όταν μπορεί να είναι αργά πια.

Ιδιαίτερα ευαίσθητα είναι τα παιδιά, γι' αυτό οι γονείς θα πρέπει να τους εξηγήσουν τον πιθανό κίνδυνο και να τα επιτηρούν στη διάρκεια της έκλειψης. Ο ασφαλέστερος τρόπος για άμεση παρατήρηση είναι η χρήση ειδικά σχεδιασμένων ηλιακών φίλτρων, τα οποία πρέπει να είναι τοποθετημένα στον εξοπλισμό των τηλεσκοπίων, των κιαλιών ή των ειδικών γυαλιών. Τα απλά γυαλιά ηλίου δεν προσφέρουν την αναγκαία προστασία.

 

Όταν ο παρατηρητής κοιτάζει τον Ήλιο από μια περιοχή που καλύπτεται από την πλήρη σκιά της Σελήνης, τότε ο Ήλιος είναι τελείως αθέατος και η έκλειψη του Ήλιου είναι ολική. Η παρατήρηση μιας ολικής ηλιακής έκλειψης από μία δεδομένη γεωγραφική περιοχή είναι αρκετά σπάνια και γίνεται κατά μέσο όρο κάθε 360 χρόνια.

Παρ' όλο που η διάμετρος του Ήλιου είναι 400 περίπου φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο της Σελήνης, από τη Γη τα δύο αυτά σώματα φαίνεται να έχουν το ίδιο σχεδόν μέγεθος, επειδή συμπτωματικά ο Ήλιος είναι 400 περίπου φορές μακρύτερα από τη Γη σε σχέση με τη Σελήνη.

Πως μπορείτε ακίνδυνα να δείτε την έκλειψη;

Μία απλή και εύκολη λύση για όλους όσοι θέλουν να παρατηρήσουν το φαινόμενο έδωσε ο αστροφυσικός και ερευνητής του Αστεροσκοπείου Αθηνών Τάσος Δαπέργολας.
Μπορείτε λοιπόν να πάρετε ένα κομμάτι χαρτόνι και να κάνετε στο κέντρο μία μικρή οπή. Κρατάτε το χαρτόνι έτσι, ώστε ο ήλιος να προβάλλεται μέσω της οπής στο έδαφος. Μπορείτε έτσι με απόλυτη ασφάλεια να παρακολουθήσετε την προβολή του φαινομένου.